نویسنده: کیمبرلی زاپاتا        مترجم: نیوشا امیدی        ۲۲ شهریور ۱۴۰۳

دلیل اضطراب بازگشت به مدرسه و روش کاهش آن

پاسخ دو متخصص در مورد اضطراب بازگشت به مدرسه و اینکه چه چیزی باعث آن می‌شود به همراه نکات و ترفندهایی برای کاهش استرس فرزندتان را در این مقاله بخوانید.

---

این مطلب نوشته‌ای است از کیمبرلی زاپاتا که در تاریخ ۲۴ ژوئن ۲۰۲۴ با عنوان
6Ways to Ease Back-to-School Anxiety and Stress
در وب‌سایت Parents منتشر شده است. ترجمه این مطلب توسط نیوشا امیدی انجام شده و در اختیار خوانندگان گرامی قرار می‌گیرد.

---

بسیاری از کودکان مدرسه را ناراحت‌کننده می‌دانند. از نگرانی‌های روز اول تا نگرانی‌های مربوط به زورگویی، رفتن به مدرسه می‌تواند باعث استرس زیادی شود. همچنین ممکن است احساس ترس، ناامنی، نگرانی و اضطراب را به همراه داشته باشد. اما آیا نگرانی‌های فرزند شما طبیعی است؟ چگونه می‌توانید اضطراب بازگشت به مدرسه را کاهش دهید - اگر فرزندتان از آن رنج می‌برد؟
در ادامه نظر دو متخصص را در این باره بخوانید.

اضطراب بازگشت به مدرسه چیست؟

اضطراب بازگشت به مدرسه هر نوع اضطرابی است که با رفتن یا بازگشت به مدرسه مرتبط است. علت اضطراب بازگشت به مدرسه می‌تواند متفاوت باشد. برخی از بچه‌ها نگران جدایی از اعضای محبوب خانواده هستند. این معمولاً به عنوان اضطراب جدایی شناخته می‌شود. برخی دیگر نگران دوستی هستند.

مقاله‌ای از هاروارد هلث توضیح می‌دهد: «روز مدرسه‌ی یک کودک به طور متوسط پر از عوامل استرس‌زا است. [این شامل] جدایی از والدین، برآورده کردن انتظارات تحصیلی، مدیریت گروه‌های همسالان و راهروهای شلوغ و پر سروصدا و سالن غذاخوری مدرسه. اینها فقط چند مورد ذکر شده هستند. اما برای برخی از کودکان - و به ویژه برای کودکانی که از قبل با اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنند یا اختلالات اضطرابی دارند - بازگشت به مدرسه می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد.»

چه چیزی باعث اضطراب بازگشت به مدرسه می شود؟

همانطور که گفته شد، دلایل زیادی برای اضطراب بازگشت به مدرسه وجود دارد، از جمله:

• رقابت‌های تحصیلی: کودکانی که دارای اختلالات یادگیری (هم تشخیص داده شده و هم درمان نشده) هستند و کسانی که از نظر تحصیلی مشکل دارند ممکن است ترس و اضطراب ناشی از عملکرد را تجربه کنند.
• رقابت‌های بین فردی: در حالی که مدیریت دوستی‌ها و روابط، بخشی «عادی» از زندگی است، برخی از کودکان فشار آن را بیش از حد می‌دانند. دعواها، جدایی‌ها و اختلافات در دوستی‌ها می‌تواند اضطراب را افزایش دهد.
• زورگویی: کودکانی که مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند نیز، ممکن است دچار اضطراب بازگشت به مدرسه شوند. این اضطراب احتمالاً به دلیل نگرانی و ترس است.
• سایر شرایط سلامت روان: طبق گفته سایت Psych Central، شرایطی مانند اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی (ADHD) و اختلال طیف اوتیسم می‌تواند «سازگاری و موفقیت در مدرسه را بسیار دشوارتر کند - و راه را برای اضطراب مدرسه هموار کند.»

جدایی از اعضای محبوب خانواده نیز می‌تواند یکی از علل اصلی استرس باشد، به ویژه برای کودکان خردسال.
با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که برخی از کودکان بیشتر مستعد اضطراب هستند تا دیگران. به عنوان مثال، افرادی که سابقه خانوادگی اضطراب دارند ممکن است از نظر ژنتیکی مستعد باشند. برخی دیگر ممکن است عوامل خطر بالاتری داشته باشند، از جمله بی‌ثباتی خانوادگی و مورد سوء استفاده یا بی‌توجهی قرار گرفتن. از دست دادن یک دوست یا عضو محبوبی از خانواده نیز می‌تواند باعث اضطراب گردد.

علائم اضطراب چیست؟

علائم اضطراب بازگشت به مدرسه از فردی به فرد دیگر و از موردی به مورد دیگر متفاوت است. به عنوان مثال، اضطراب در کودکان خردسال متفاوت از کودکان بزرگتر است. همچنین ممکن است بسته به علت اضطراب و/یا نوع آن به روش‌های مختلفی ظاهر شود.

علائم اضطراب در کودکان

رایج‌ترین علائم اضطراب در کودکان عبارتند از:

• افزایش شکایات فیزیکی، یعنی دل درد، سردرد یا حالت تهوع مکرر
• تغییرات در الگوهای خواب یا غذا خوردن
• از دست دادن علاقه به فعالیت‌های محبوب
• تحریک‌پذیری و/ یا بدخلقی
• مشکل در تمرکز
• نگرانی مداوم

کندرا رید، روانشناس بیمارستان کودکان می‌گوید: «اضطراب می‌تواند به روش‌های مختلفی ظاهر شود، زیرا روش‌های مختلفی برای ارائه آن وجود دارد. برخی نکات کلیدی که باید به آن‌ها توجه کرد، شامل این موارد هستند:

اجتناب آشکار (مانند نرفتن به مدرسه یا صحبت نکردن)
اجتناب نامحسوس (مانند زیاده‌روی در انجام کار برای جلوگیری از شکست)
دیگر احساسات فیزیکی بدون علت مشخص (مانند تپش قلب، دل درد، استفراغ، اسهال، لرزش و غیره)
و حتی انفجارهای پر از خشم.»

چگونه می‌توانید به فرزندتان کمک کنید اگر نگران مدرسه است؟

در حالی که اضطراب بازگشت به مدرسه ممکن است طاقت‌فرسا به نظر برسد، راه‌هایی برای حمایت از فرزندتان در این دوره و این احساسات وجود دارد.

گوش دادن - و اعتبار بخشیدن به احساسات آنها

یکی از بهترین راه‌ها برای حمایت از فرزندتان گوش دادن بدون قضاوت و تأیید احساسات اوست. گاهی اوقات، بیان احساساتشان تنها چیزی است که یک کودک برای احساس بهتر شدن به آن نیاز دارد. رید می‌گوید: «مفیدترین کاری که می‌توانید برای حمایت از فرزندتان انجام دهید این است که احساسات او را تأیید کنید و به توانایی‌های او اعتماد کنید. گفتن چیزهایی مثل «من می‌دانم که احساس عصبانیت / ترس / اضطراب داری اما تو عالی هستی» یا «من می‌دانم که تو می‌توانی این کار را انجام دهی» می‌تواند مفید باشد.»

سی لی مک اینس، مدیر اجرایی Newport Healthcare در ویرجینیا، بر اهمیت گوش دادن تاکید می‌کند و می‌گوید: «اجازه دهید فرزندتان نگرانی‌های خود را بیان کند. اگر متوجه شدید که فرزندتان با اضطراب استرس‌زا دست و پنجه نرم می‌کند، مهم است که احساس راحتی کند تا آنچه را که احساس می‌کند به شما بگوید. شما همچنین باید تلاش کنید تا در کنار فرزندتان حضور داشته باشید و به او اطمینان دهید که تنها نیست.» دیده شدن، شنیده شدن و حمایت شدن نکته‌ای کلیدی است.

به فرزندتان بگویید که فقط او دچار اضطراب نیست

فرزند شما ممکن است فکر کند تنها کسی است که از شروع مدرسه اضطراب دارد، اما کودکان دیگری هم این نگرانی را دارند. مهم است که کودکان این موضوع را بدانند و شما نیز به آن‌ها یادآوری کنید که در این احساس تنها نیستند.

تمرین روال مدرسه

قبل از شروع سال، ممکن است بخواهید با فرزندتان یک پیاده‌روی از روز مدرسه خود انجام دهید، از روال صبحانه شروع کنید. این کار شامل بیدار شدن در یک ساعت مشخص، صبحانه خوردن، بسته بندی کیف مدرسه و رفت و آمد به مدرسه است. پس از پیاده‌روی، می‌توانید از فرزندتان در مورد نحوه انجام کارها نظر بخواهید. آن‌ها را ترغیب کنید که از موفقیت‌ها و مشکلاتشان صحبت کنند، حتی اگر شامل مسائل دشوار باشد، تا بتوانید با هم برای رفعشان تلاش کنید.

فعالیت‌های آرام‌سازی را امتحان کنید

در حالی که آماده بودن مهم است، داشتن ابزارهای آرام‌سازی کلیدی است. مک اینس می‌گوید: «کودک خود را تشویق کنید تا تمرین‌های تنفسی انجام دهد. ثابت شده است که این تمرینات تأثیر آرام‌بخشی بر سیستم عصبی دارند.» فعالیت‌هایی مانند یوگا و مدیتیشن نیز می‌تواند مفید باشد و شما باید سعی کنید کودک یا نوجوان خود را تشویق کنید تا در یک دفترچه خاطرات بنویسد، زیرا براساس شواهد، این کار نیز یکی دیگر از ابزارهای کاهش استرس است.»

آماده‌سازی و برنامه‌ریزی کنید

اگر فرزندتان نگران ارتباط دوباره با دوستانی است که ماه‌هاست آن‌ها را ندیده، چند بار با آنها قرار بگذارید که با هم بازی کنند. کمک به فرزندان شما برای برقراری مجدد ارتباط با دوستان قدیمی یا تقویت پیوند با دوستان جدید نه تنها اضطراب و استرس را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند به فرزند شما کمک نماید تا سال تحصیلی را با موفقیت شروع کند.

اگر فرزندتان نگران محیط مدرسه است، هر کاری که می‌توانید انجام دهید تا او را برای کلاس آماده کنید. اگر مدرسه جدید است، او را به جلسات معرفی ببرید. اگر امکان دارد، تورهای مدرسه را بروید و هر کاری که می‌توانید انجام دهید تا نگرانی و استرس او کاهش یابد.

بیرون رفتن، فیزیکی یا ذهنی

مک‌اینیس اضافه می‌کند: «تحقیقات بارها ثابت کرده‌اند که وقت گذراندن در فضای باز باعث کاهش استرس، افسردگی و اضطراب می‌شود. وقتی کودکان در مدرسه نیستند، زمان را با پیاده‌روی یا گردش سپری کنید. تصویرسازی ذهنی و تجسم نیز ابزارهای قدرتمندی هستند. وقتی نوجوانان تمرین تجسم مثبت می‌کنند، به عنوان مثال، یاد می‌گیرند که چگونه احساسات خود را کنترل کنند و اضطراب و استرس را کاهش دهند.»

همچنین باید به ریشه مشکل بپردازید، یعنی اگر مشکلات تحصیلی علت اضطراب هستند، باید برای فرزندتان حمایت اضافی فراهم کنید.

درباره نویسنده:
کیمبرلی زاپاتا؛ سردبیر پروژه‌های ویژه در مجله Parents.