نویسنده: تیم سه هزار                ۱۸ تیر ۱۴۰۳

هوش کلامی کودکان؛ از شکل‌گیری تا تقویت آن

هوش کلامی بخش مهمی از هوش کلی است که شکل‌گیری آن ارتباط مستقیمی با تسلط کلامی کودکان دارد. در این مطلب مروری خواهیم داشت بر فعالیت‌های موثر در تسلط کلامی کودکان و نقش آنها در یادگیری.

تعریف تسلط کلامی

تسلط کلامی توانایی تولید سریع و دقیق کلمات در پاسخ به یک درخواست است. این یک جزء مهم از مهارت‌های زبانی و ارتباطی محسوب می‌شود، زیرا که شامل تولید به موقع کلمات می‌شود. وظایف روان بودن کلام معمولاً شامل تولید کلمات از یک دسته خاص (مثلاً حیوانات) یا تولید کلماتی است که با یک حرف مشخص شروع می‌شوند، مثلاً «آ».

سن شروع حرف زدن کودکان

شروع رشد مهارت‌های زبانی بیشتر کودکان در حدود ۱ یا ۲ سالگی است. در سن ۳ یا ۴ سالگی معمولاً می‌توانند نیاز خود را در جملات کامل بیان کنند و دستورالعمل‌های اساسی را درک نمایند.

وسعت دایره لغات کودکان

دایره لغات کودکان متناسب سن، زبان و مواجهه با کلمات بسیار متفاوت است. به طور کلی، در سن ۳ سالگی، کودکان می‌توانند بین 500 تا 1000 کلمه را بفهمند و حدود 300 کلمه را در گفتار خود استفاده کنند. تا زمانی که آنها به 5 سالگی می‌رسند، دایره لغات آنها می‌تواند از 1500 تا 2500 کلمه باشد.

چگونگی شکل‌گیری تسلط کلامی کودکان

تسلط کلامی، فرآیندی است که در آن کودکان یاد می‌گیرند زبان را برای برقراری ارتباط درک کرده و از آن استفاده نمایند. این یک فرآیند پیچیده، شامل بسیاری از مهارت‌های مختلف از جمله گوش دادن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن و درک معنای کلمات می‌شود. رشد تسلط کلامی‌از دوران نوزادی آغاز می‌گردد. در این دوران، نوزادان شروع به تشخیص صدای والدین خود می‌کنند و با لبخند و ناله به آنها پاسخ می‌دهند. هم‌زمان که بزرگتر می‌شوند، یاد می‌گیرند کلمات آشنا را تشخیص بدهند و شروع به تقلید صداهایی کنند که در اطراف خود می‌شنوند. این کار به آنها کمک می‌کند تا پایه‌ای برای توسعه زبان بسازند.

کودکان با بزرگتر شدن نسبت به محیط خود آگاه‌تر می‌شوند و الگوهای زبانی پیچیده‌تری را درک می‌کنند. آنها یاد می‌گیرند که چگونه از آنچه می‌شنوند استنتاج کنند و بدون توضیح مستقیم آنچه که دیگران می‌گویند را می‌فهمند. آنها همچنین یاد می‌گیرند که چگونه از زبان برای اهداف مختلف مانند پرسیدن سؤال یا درخواست استفاده کنند. کودکان همچنین از طریق فعالیت‌های بازی مثل آواز خواندن یا بازی با کلمات مانند Scrabble یا Boggle تسلط کلامی پیدا می‌کنند. این فعالیت‌ها به آنها کمک می‌کند تا درک درستی از نحوه کنار هم قرار دادن کلمات در جملات داشته باشند و باعث می‌شود دایره لغات خود را افزایش دهند.

خواندن یکی دیگر از راه‌های مهم برای کسب تسلط کلامی‌کودکان است. کتاب خواندن با صدای بلند برای کودکان به آنها کمک می‌کند تا ضمن درک قواعد دستور زبان، تلفظ کلمات را بهبود ببخشند و با وارد کردن کلمات و مفاهیم جدید در جهان بینی خود دایره لغات بزرگتری بسازند.

در نهایت، صحبت با افراد دیگر، بخش مهمی ‌از به دست آوردن تسلط کلامی است. اهمیت این کار در این است که می‌تواند برای کودکان تمرینی باشد در استفاده‌ی صحیح از زبان در زمینه‌ها و موقعیت‌های مختلف. از طریق گفتگو با بزرگسالان یا سایر همسالان، کودکان می‌توانند راه‌های جدیدی برای بیان خود بیاموزند و در عین حال در استفاده صحیح از زبان برای مقاصد ارتباطی نیز اعتماد به نفس بدست بیاورند.

به طور کلی، تسلط کلامی بخش مهمی از رشد کودک است که به ترکیبی از گوش دادن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن و درک معنای پشت کلمات نیاز دارد تا در دوران بزرگسالی به فرد ماهری در ارتباطات تبدیل شوند.

چرا هوش کلامی اهمیت دارد؟

هوش کلامی‌، توانایی درک و استفاده مؤثر از زبان است که شامل توانایی درک و تفسیر کلمات نوشتاری یا گفتاری، و همچنین توانایی بیان ایده‌ها به شیوه‌ای واضح و سازمان یافته می‌شود. هوش کلامی، ارتباط نزدیکی با رشد زبان دارد، زیرا که شامل درک و استفاده از زبان برای اهداف ارتباطی است. اهمیت هوش کلامی در این است که بخش مهمی از «هوش کلی» به شمار می‌رود و می‌تواند از طریق فعالیت‌های خواندن، نوشتن، صحبت کردن و گوش دادن بهبود یابد.

اقدام موثر والدین در تقویت هوش کلامی کودکان

تمرین‌هایی که موجب افزایش هوش کلامی در کودکان می‌شوند تقریبا / دقیقا همان فعالیت‌هایی هستند که موجب شکل‌گیری تسلط کلامی می‌گردند. این تمرینات شامل فعالیت‌هایی مانند قصه‌گویی، خواندن با صدای بلند و بازی با کلمات باشد. قصه گویی راهی عالی برای کمک به رشد هوش کلامی‌کودکان است، زیرا آنها را تشویق می‌کند تا از زبان به صورت خلاقانه و تخیلی استفاده کنند. همچنین به آنها کمک می‌کند تا مهارت‌های شنیداری خود را در حین گوش دادن به داستان‌هایی که گفته می‌شود، تمرین کنند.

خواندن با صدای بلند یکی دیگر از فعالیت‌هایی است که می‌تواند به بهبود هوش کلامی‌کودکان کمک کند، زیرا به آنها کمک می‌کند کلمات جدید را یاد بگیرند و معانی کلمات مختلف را درک کنند. انجام بازی‌های کلمه‌ای مانند Scrabble یا Hangman می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های کلامی ‌خود را با استفاده از کلمات موجود به روش‌های جدید تمرین کنند.

در نهایت، درگیر شدن در گفتگو با بزرگسالان و سایر کودکان می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های ارتباط کلامی‌خود را با یادگیری نحوه بیان واضح و مؤثر خود تمرین کنند.

نوشتن در مدرسه و چالش نگارشی کودکان

کودکان ممکن است در سال‌های اولیه مدرسه به دلیل عدم تجربه در نوشتن با چالش‌های نوشتن مواجه شوند. نوشتن مهارتی است که باید در طول زمان تقویت شود. ممکن است برخی از کودکان قبل از ورود به مدرسه فرصت تمرین این مهارت را نداشته باشند. علاوه بر این، برخی از کودکان ممکن است با هماهنگی حرکتی و مهارت‌های حرکتی ظریف مشکل داشته باشند، که می‌تواند نوشتن منظم و دقیق را برای آنها دشوار کند. در نهایت، ممکن است کودکان به دلیل فقدان دانش در مورد گرامر، املا و سایر قوانین مرتبط با نوشتن، با نوشتن مشکل داشته باشند.

چالش‌های نوشتاری می‌تواند به بهبود روان بودن کلام ‌در کودکان کمک کند. نوشتن، نیاز به استفاده از زبان برای انتقال ایده ها دارد و به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های کلامی خود را با بیان واضح و دقیق‌شان تمرین کنند.

نوشتن خلاقانه و تمرین‌های نوشتن بصورت زمان‌بندی، موجب می‌شود کودکان تحت شرایط موجودشان سرعت ارائه ایده‌ها را بیشتر و بیان آن ایده‌ها را مختصر نمایند. به این صورت در جهت تسلط کلامی خود تمرین می‌کنند.

علاوه بر این، چالش‌های نوشتن می‌تواند به کودکان کمک کند تا یاد بگیرند که چگونه افکار خود را در یک ساختار منسجم سازماندهی کنند و از زبان برای انتقال موثر آن افکار استفاده کنند. نوشتن همچنین به کودکان این امکان را می‌دهد که مهارت‌های املایی و دستور زبان خود را در حالی که افکار خود را به کلمات نوشتاری تبدیل می‌سازند، تمرین کنند.

در نهایت، چالش‌های نوشتاری می‌تواند به کودکان کمک کند تا دایره لغات خود را با آشنا کردن آنها با کلمات جدید توسعه دهند و به آنها کمک کنند تا بفهمند چگونه آن کلمات در زمینه‌های مختلف استفاده می‌شوند. به طور کلی، چالش‌های نوشتاری می‌تواند روشی موثر برای تمرین و بهبود تسلط کلامی‌کودکان باشد. زیرا می‌تواند ایده‌ها را به وضوح بیان کند و افکارشان را در یک ساختار منسجم سازماندهی کند. انجام این کارها برای نوشتن موثر ضروری هستند و اگر کودکی در تسلط کلامی اشکال داشته باشد، ممکن است برای انجام این کارها نیز دچار مشکل شود.

علاوه بر این، نقص در روان بودن کلام می‌تواند درک معنای کلمات و نحوه استفاده از آنها در زمینه‌های مختلف را برای کودکان دشوار کند. این موضوع موجب می‌شود در نوشتار خود هنگام تلاش برای استفاده از املا و دستور زبان صحیح دچار مشکل شوند. در نهایت، نقص در روان بودن کلام می‌تواند واژگانی را که کودکان هنگام نوشتن به آن دسترسی دارند، محدود نماید. در این وضعیت بدون دسترسی به طیف وسیعی از کلمات، بیان موثر ایده‌ها برای کودکان دشوار خواهد شد.

اهمیت استعاره‌های مفهومی در هوش کلامی

استعاره‌های مفهومی ‌را می‌توان با استفاده از داستان‌ها و مثال‌هایی معرفی نمود که کودکان می‌توانند با آنها ارتباط برقرار کنند. به عنوان مثال، می‌توانید مفهوم «زمان پول است» را با صحبت در مورد اینکه چگونه زمانی که برای انجام کاری صرف می‌کنید، در آن فعالیت سرمایه‌گذاری می‌کنید و مهم است که مطمئن شوید سرمایه‌گذاری‌های شما ارزشمند هستند، توضیح دهید. استعاره‌های مفهومی ‌نقش مهمی‌ در بالا بردن هوش کلامی‌کودکان دارند. با آشنا کردن آنها با استعاره ها، کودکان یاد می‌گیرند که به طور انتزاعی فکر کنند و بین ایده‌های به ظاهر نامرتبط ارتباط برقرار کنند. این موضوع به آنها کمک می‌کند تا هوش کلامی‌خود را با گسترش درک خود از دنیای اطراف خود توسعه دهند. استعاره‌ها همچنین می‌توانند به کودکان کمک کنند تا خود را واضح‌تر و دقیق‌تر بیان کنند، زیرا یاد می‌گیرند از زبان به طور مؤثرتری برای برقراری ارتباط افکار و احساسات خود استفاده کنند.

استعاره ها همچنین می‌توانند به عنوان ابزاری برای آموزش فرهنگ‌ها و دیدگاه‌های مختلف به کودکان استفاده شوند. با آشنا کردن آنها با مفاهیم مختلف از طریق استعاره، کودکان می‌توانند درک بیشتری از نحوه تفکر و نگاه افراد با پیشینه‌های مختلف به جهان به دست آورند. از این طریق آنها فرامی‌گیرند تا با دیگران همدردی کنند و ارتباطات بهتری داشته باشند.

در نهایت، آموزش استعاره به کودکان می‌تواند با تشویق آنها به تفکر خلاق و ارائه راه‌حل‌های جدید برای مشکلاتی که ممکن است در زندگی با آن‌ها مواجه شوند، به رشد مهارت‌های حل مسئله کمک کند. استعاره‌ها می‌توانند به کودکان کمک کنند تا بفهمند کارها به شیوه‌ای انتزاعی‌تر کار می‌کنند و به آن‌ها اجازه می‌دهند راه‌حل‌های خلاقانه‌ای بیابند که ممکن است قبلاً مورد توجه قرار نگرفته باشند.

به طور کلی، آموزش استعاره‌های مفهومی ‌به کودکان بخش مهمی ‌از افزایش هوش کلامی‌ آنهاست، زیرا به آنها کمک می‌کند تا به طور انتزاعی فکر کنند، خود را به وضوح بیان کنند، بینش خود را نسبت به فرهنگ‌های دیگر به دست آورند و مهارت‌های حل مسئله را توسعه دهند.

تسلط کلامی, چالش نوشتاری, هوش کلامی, یادگیری کودکان