نویسنده: جسیکا کنپ        مترجم: مرجان بختیاری        ۲ مرداد ۱۴۰۳

چگونگی کاهش مصرف آفت‌کش‌ها با توانمندسازی کشاورزان

استفاده از آفت‌کش‌ها علاوه بر تولید مواد غذایی بر محصولاتی مانند پنبه نیز اثرگذار است و بحث سموم دفع آفات را فراتر از سیستم‌های غذایی گسترش می‌دهد. امروزه آفت‌کش‌ها بخشی از یک موضوع بسیار بزرگتر هستند و امنیت غذایی که موضوعی جهانی است، تأثیرگذارترین تغییرات را بر عهده قدرت‌های اقتصادی جهان می‌گذارد.

---

این مطلب نوشته‌ای است از جسیکا کنپ که در تاریخ ۱۳ می ۲۰۲۴ با عنوان
How do we reduce pesticide use while empowering farmers
در وب‌سایت The Conversation منتشر شده است. ترجمه این مطلب توسط مرجان بختیاری انجام شده و در اختیار خوانندگان گرامی قرار می‌گیرد.

---

آفت‌کش‌ها تهدیدی برای انسان‌ها، حیات‌وحش و محیط زیست ما هستند. تولید مواد غذایی باید تغییر کند. اما کشاورزان در حال حاضر تحت فشار هستند. کشاورزي ارگانیک غذاي کمتري توليد مي‌کند و به زمين بيشتري نياز دارد. پايان فوري مصرف سموم دفع آفات به احتمال زياد باعث کاهش بهره‌وري و افزايش قيمت‌ها مي‌شود.

هیچ پاسخ ساده‌ای برای خوب یا بد بودن آفت‌کش‌ها وجود ندارد. همه چیز بستگی دارد به شرایط.

به گفته یک کشاورز در انگلستان: «کشاورزان می‌خواهند در محیطی سالم غذا تولید کنند زیرا کار را برای ما آسان‌تر می‌کند. اما وقتی مجبوریم به قیمت تمام شده تولید نزدیک شویم، مردمی با چنین حاشیه سود اندکی زندگی می‌کنند، نمی‌توانند روی چیزهایی که نیاز دارند سرمایه‌گذاری نمایند و فقط مجبور می‌شوند به روشی که نمی‌خواهند کشاورزی کنند.

بحث در مورد آفت‌کش‌ها اغلب به دو قطبی شدن و تقابل کشاورزان و مصرف‌کنندگان منجر می‌شود. اما این رویکرد، ظرافت‌های موضوع را در نظر نمی‌گیرد و اولویت را به اعتماد به شواهد علمی نمی‌دهد. با شناسایی راه‌حل‌هایی که هم به نفع مردم و هم به نفع تنوع زیستی در اراضی کشاورزی باشد، می‌توان زمینه‌ی مشترکی برای همکاری ایجاد نمود.

ده سال است که روی گرده‌افشان‌هایی مثل زنبورها، شهداب‌بال‌ها[1] و پروانه‌ها مطالعه می‌کنم. همه‌ی این موجودات مفید با روش‌های کشاورزی صنعتی آسیب می‌بینند. یاد گرفته‌ام که برای حفاظت از این جانوران، باید با جلب مشارکت، ایجاد انگیزه و توانمندسازی مردم شروع کرد.

این تعامل با برقراری گفتگوهای حساس و صمیمانه با کشاورزان آغاز می‌شود که گاهی اوقات ممکن است ناخوشایند باشد اما می‌توانند به فرصت‌های هیجان‌انگیز برای تغییر منجر شود. همچنین این ارتباط به پژوهشگرانی مانند من کمک می‌کند پیشگامانی را شناسایی کنیم که می‌توانند دیگران را الهام بخشیده و آنها توانمند سازند.

کشاورزی که با او مصاحبه کردم، می‌گوید: «من برای کشاورزان ارگانیک احترام زیادی قائل هستم، آنها در کاری که می‌توانند انجام دهند بسیار محدود هستند و باید واقعاً نوآور باشند.»

او زمان زیادی را صرف صحبت با سایر کشاورزان، بازدید از مزارع و دیدن چگونگی توسعه روش‌های کشاورزی پایدارتر توسط دیگران می‌کند. در طول ۱۲ سال گذشته، او شروع به کاهش مصرف آفت‌کش‌ها و افزایش تنوع محصولات کاشته شده خود کرده است.

«این فقط یک دور باطل بود. به جلو نگاه کردیم و فکر کردیم که بهتر نخواهد شد، باید کار دیگری انجام دهیم. خوشبختانه گروهی از کشاورزان در حال حاضر این کار را انجام می‌دادند، ما از آنها یاد گرفتیم و فکر کردیم این کار برای ما مفید است.»

اقدامات آن کشاورز، فقط پاسخی به سود کم و شرایط نامناسب محیط زیست نبود. آنها نشان‌دهنده توانایی یک فرد برای به چالش کشیدن وضع موجود و ایجاد تغییر هستند. من و همکارانم قبلاً پیشنهاد کرده‌ایم که آفت‌کش‌ها را بیشتر شبیه داروهای درمانی کنترل کنیم. شاید باید کشاورزان را مانند پزشکان در نظر بگیریم. کار آنها درمان بیماری‌ها است، اما وظیفه اساسی مراقبت از بیماران آنها [چشم‌انداز و مناظر ما] است.

حل و فصل مسئله

استفاده از آفت‌کش‌ها پیچیده است و تأثیر این مواد شیمیایی بر اکوسیستم نیز همینطور. کشاورزان و روش‌های مصرف آفت‌کش‌ها نباید به یک نوع خاص تقلیل پیدا کنند.

تغییر شیوه‌های کشاورزی چالش برانگیز است، اما این تحول در حال وقوع است و پتانسیل بیشتری برای پیشرفت وجود دارد. کشت پوششی، یعنی کاشت گیاهانی برای پوشاندن خاک به جای برداشت محصول، می‌تواند کیفیت خاک را بهبود بخشد و علف‌های هرز را کنترل کند. این امر باعث کاهش نیاز به آفت‌کش‌ها و حتی تعدیل استفاده از آنها می‌گردد. این روشی است که توسط دولت انگلستان نیز ترویج می‌شود.

آفت‌کش‌ها به راحتی خاک، آب، هوا و زنجیره‌های غذایی را آلوده می‌کنند و اثرات مخربی به جا می‌گذارند. اثرات مخرب بر گرده‌افشان‌ها، نماد پیامدهای منفی استفاده از آفت‌کش‌ها هستند، با این حال یافته‌های علمی ذاتا متغیر بوده و به شرایط کشاورزی بستگی دارد. پیشرفت در این زمینه به تحقیقات دقیق و عینی وابسته است. تقریبا همیشه نیاز به دانستن بیشتر داریم.

علم همچنان به پیشرفت کشاورزی کمک خواهد کرد، به عنوان مثال، از طریق توسعه گونه‌های مقاوم در برابر آفات و روش‌های حفاظت. با هر رویکردی، اصول علمی پایه مانند عینیت و دقت همیشه باید اعمال شوند.

مقررات مربوط به آفت‌کش‌ها از مردم و حیات وحش محافظت می‌کند و برخی از خطرناک‌ترین سموم آفت‌کش با موفقیت محدود شده‌اند. اما کل فرآیند نظارتی در بریتانیا (و جاهای دیگر) نیاز به اصلاح دارد. به نظر من، این به معنای سختگیرانه‌تر یا بوروکراتیک‌تر شدن فرآیند نظارتی نیست، بلکه واقع‌بینانه‌تر و جامع‌تر شدن آن است.

می‌دانیم که گونه‌های مفید، در معرض چندین نوع سموم دفع آفات قرار دارند. به طور مثال، در کلونی‌های زنبورهای وحشی در سراسر اروپا، به طور متوسط ۸ و حداکثر ۲۷ ترکیب متمایز از آفت‌کش‌ها را پیدا کردیم. این نوع پایش پس از تایید یک آفت‌کش، می‌تواند ارزیابی تک محصول و تک منظوره فعلی را که امروزه داریم بهبود بخشد.

اکنون زمان آن فرا رسیده است که درک و رویکرد علمی خود را ادغام، هماهنگ و متمرکز کنیم. این امر به ویژه با توجه به اینکه بریتانیا پس از برگزیت در حال تدوین استراتژی سموم دفع آفات خود است، به موقع است.

آفت‌کش‌ها بخشی از یک موضوع بسیار بزرگتر هستند. امنیت غذایی در دنیا، جهانی شده و تأثیرگذارترین تغییرات بر عهده قدرت‌های اقتصادی جهانی است.

استفاده از آفت‌کش‌ها همچنین بر محصولات کشاورزی مانند پنبه غالب است که بحث سموم دفع آفات را فراتر از سیستم های غذایی گسترش می‌دهد.

به گفته یک کشاورز ایرلندی: «طبیعت برای انسان‌ها تا زمانی ارزشمند است که لازم نباشد بابت آن هزینه پرداخت کنند.»

مصرف آفت‌کش‌ها را می‌توان به طور پایدار کاهش داد، اما این نیازمند رویکردی است که اهداف به ظاهر متناقض تولید غذا، حفاظت از محیط زیست، تنوع زیستی و سلامت انسان را آشتی دهد.

مردم و تنوع زیستی در چشم‌اندازهای کشاورزی با یکدیگر سهیم هستند. همه ما مسئولیت حفظ حیات آنها را بر عهده داریم. این شامل کشاورزان، مصرف‌کنندگان و خرده‌فروشانی است که از شیوه‌های کشاورزی پایدار حمایت می‌کنند و همچنین دولت‌هایی که سیاست‌های محکمی را برای تسهیل تغییر واقعی در نحوه مدیریت آفت‌کش‌ها معرفی می‌نمایند.

---

درباره نویسنده:
جسیکا کنپ؛ استادیار اکولوژی، کالج ترینیتی دوبلین

---

پی‌نوشت:
[1] اصطلاح «شهداب‌بال‌ها» معادل کلمه hoverflies است. این حشرات در جمع‌آوری شهد و گرده از گل‌ها توانایی دارند.