نویسنده: مجمع جهانی اقتصاد        مترجم: نیوشا امیدی        ۱۱ تیر ۱۴۰۳

ابتکار جهانی در امنیت غذایی با کمک فناوری و نوآوری

این ابتکار توسط مجمع جهانی اقتصاد و با حمایت گروهی متنوع از سازمان‌ها از جمله دولت هلند، ابتکارات جهانی محمد بن راشد آل مکتوم، امارات متحده عربی و بنیاد بیل و ملیندا گیتس به پیش رانده شده است.

---

این مطلب توسط مجمع جهانی اقتصاد تهیه شده که در تاریخ ۶ می ۲۰۲۴ با عنوان
Leveraging technology and innovation to transform food systems
در وب‌سایت World Economic Forum منتشر شده است. ترجمه این مطلب توسط نیوشا امیدی انجام شده و در اختیار خوانندگان گرامی قرار می‌گیرد.

---

رویارویی با چالش‌های سامانه‌های غذایی

امنیت غذایی یک چالش حیاتی است و بانک جهانی آن را در میان هشت چالش جهانی قرار می‌دهد که باید در سال ۲۰۲۴ به طور گسترده مورد توجه قرار گیرد. شوک‌های آب و هوایی، بی‌ثباتی اقتصادی و مسائل ژئوپلیتیکی، تأثیر قابل توجهی بر عملکرد محصول و زنجیره‌های تأمین غذا داشته‌اند.

امروزه حدود ۴۰ درصد از زمین‌های قابل کشت تخریب شده‌اند و ۳۳ درصد از غذای تولیدی برای مصرف انسان، یا از بین می‌رود یا هدر می‌شود. این امر چالش جهانیِ اطمینان از امنیت غذایی در جهان را تشدید می‌کند.

در همین حال، یک سوم انتشار گازهای گلخانه‌ای، ۸۰ درصد از جنگل‌زدایی و بیش از ۷۰ درصد از مصرف آب شیرین در سطح جهان ناشی از سامانه‌های غذایی است.

۲ میلیارد نفر از سوء تغذیه رنج می‌برند، ۷۳۵ میلیون نفر از گرسنگی رنج می‌برند و ۴۹ میلیون نفر در معرض خطر قحطی قرار دارند.

برای دستیابی به امنیت غذایی در جهان، به یک تغییر اساسی در شیوه تولید و مصرف غذا نیاز داریم. فناوری و نوآوری، ابزارهای توانمند و تسریع‌کننده‌ی این تغییر هستند.

این نوآوری‌ها، در صورت همراهی با مدل‌های صحیح همکاری و سرمایه‌گذاری، می‌توانند سامانه‌های غذایی را به یکی از امیدوارکننده‌ترین راه‌حل‌ها برای مقابله با تغییرات آب و هوایی، بهبود امنیت آب، کاهش نابرابری و تغذیه‌ی همگان تبدیل کنند.

ابتکار جهانی «قطب‌های نوآوری غذا»

به همین دلیل، مجمع جهانی اقتصاد با مجموعه‌ای متنوع از ذینفعان برای توسعه‌ی «ابتکار جهانی قطب‌های نوآوری غذا» همکاری کرده است. این ابتکار بر این اصل بنا شده که فناوری و نوآوری، مسیری را برای دستیابی به سامانه‌های غذاییِ پایدار و مقاوم ارائه می‌دهد که بتواند همه‌ی مردم را تغذیه کند.

با این حال، برای بهره‌گیری واقعی از سرعت پیشرفت فناوری در سامانه‌های غذایی، به تقویت اکوسیستم‌های نوآوری نیاز است. این اکوسیستم‌ها باید مدل‌های همکاری جدید، بینش‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاریِ هدایت‌شده‌ی بازار را ارائه دهند که بتوانند از پذیرش و تسریع فناوری مناسب با هدف، حمایت کنند.

این ابتکار بخشی از تلاش گسترده‌تر مجمع برای دگرگونی سامانه‌های جهانی غذا و آب است. از سال ۲۰۲۱، شش قطب پیشگام در سراسر جهان در حال توسعه هستند که توسط یک شبکه‌ی جهانی نوآوران غذا به هم مرتبط شده‌اند.

اروپا: اولین قطب منطقه‌ای، با تکیه بر آموخته‌های اکوسیستم نوآوری غذایی هلند، نوآوری‌ها را در زمینه تغذیه و سلامت، و همچنین انتقال پروتئین و کشاورزی چرخه‌ای[1] سرعت می‌بخشد. این قطب در حال توسعه یک سبد سرمایه‌گذاری نوآوری احیاگر برای هدایت کشاورزی پایدار در اروپا با رویکردی مبتنی بر چشم‌انداز است.

هند: قطب هند با همکاری ایالت مادیا پرادش، نوآوری‌های بخش کشاورزی را برای بهبود تاب‌آوری کشاورزان و توسعه بازار ارتقا می‌بخشد. این کار شامل یک ابزار ارزیابی دیجیتال است که توسط بیش از ۱۹۰۰ کشاورز در ۵ بازار استفاده می‌شود، جایی که ۳۰ ایستگاه هواشناسی به بهبود بیمه محصولات کشاورزی کمک می‌کند، جذب کربن خاک در 2000 هکتار زمین را پوشش می‌دهد و ۵۰ سازمان تولیدکننده کشاورز را دیجیتالی می‌نماید. با همکاری مرکز انقلاب صنعتی چهارم، سایر ایالت‌ها شامل Telangana و Uttar Pradesh نیز در این پروژه مشارکت دارند.

کلمبیا: قطب کلمبیا به عنوان یک پلتفرم سرمایه‌گذاری مشترک بخش دولتی و خصوصی برای تأسیس مراکز عالی کشاورزی احیاگر مبتنی بر فناوری به منظور حمایت از توسعه روستایی فعالیت می‌کند. اولین مرکز عالی در ماه مه ۲۰۲۴ راه‌اندازی می‌شود که بر روی خوشه‌های زراعی سیب‌زمینی و جو در بیش از ۳۰۰۰ مزرعه تمرکز خواهد کرد.

کنیا: قطب کنیا بر ایجاد یک اکوسیستم داده و دیجیتال متمرکز خواهد شد که به کل زنجیره ارزش کشاورزی سود برساند. تاکنون، یک مکانیزم هماهنگی داده‌های کشاورزی در حال توسعه است که شامل دو مورد استفاده برای اندازه‌گیری سلامت خاک و پیش‌بینی عملکرد (برداشت محصول) می‌شود.

ویتنام: با حمایت نخست وزیر ویتنام در دسامبر ۲۰۲۳، قطب ویتنام با هدف ارتقای سیستم‌های غذایی پایدار از طریق فناوری‌های دیجیتال فعالیت می‌کند. به عنوان مثال، این قطب با ادغام فناوری در زنجیره تولید و تامین، در حال بهبود بخشیدن به آلایندگی یک میلیون هکتار از اراضی زیر کشت برنج است.

امارات متحده عربی: این قطب در کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد ۲۰۲۳ (COP28) راه‌اندازی شده است. قطب امارات متحده عربی بر تبدیل شدن به یک مرکز نوآوری برای آینده غذای اقلیم خشک تمرکز دارد. ارکان اصلی آن شامل تسریع سیستم‌های تولید در اقلیم خشک، رسیدگی به چالش‌های زنجیره تأمین و ادغام جایگزین‌های پایدار در رژیم‌های غذایی است.

شبکه نوآوران غذا

در کنار بسیج مشارکت‌های منحصر به فرد و اکوسیستم‌های نوآوری هدایت‌شده توسط کشورها، بر هدایت بینش‌ها در مورد آخرین مرزهای نوآوری، اشتراک دانش و پرورش کارآفرینی نیز تمرکز شده است. این امر از طریق شبکه نوآوران غذا (Food Innovators Network) محقق می‌شود که جامعه نوآوری سیستم‌های غذایی را گرد هم می‌آورد، از جمله کارآفرینان، سرمایه‌گذاران، بخش خصوصی، کارشناسان سیاست‌گذاری، دولت‌ها، کارشناسان فناوری، سازمان‌های کشاورزان و رهبران فکری.

شبکه نوآوران غذا (FIN) بر روی مرزهای نوآوری جهانی تمرکز دارد و چشم‌انداز آن اطمینان از دنیایی با امنیت غذایی است. در حال حاضر، دو دوره فشرده نوآوری در حال انجام است:

• تسریع نوآوری پروتئین برای حمایت از تنوع‌بخشی به منابع پروتئین مطابق با نیازهای مصرف‌کننده و تولیدکننده. این حوزه کاری، آموخته‌هایی را از سرمایه‌گذاری‌های اولیه در اکوسیستم‌های نوآوری پروتئین به اشتراک گذاشته است.
• فناوری‌های مربوط به سلامت خاک برای بستن شکاف‌های دانش و نمایش وضعیت فناوری‌های بالغ از طریق اشتراک دانش. این دوره فشرده در حال حاضر فرصت‌های همکاری برای مقیاس‌گذاری در آفریقا را بررسی می‌کند.

تلاش‌های آینده: بازآفرینی سیستم‌های غذایی آینده

کنفرانس نوآوری غذا ۲۰۲۴: همانطور که قبلا اشاره شد، کنفرانس نوآوری غذا ۲۰۲۴ که با شعار «بازآفرینی سیستم‌های غذایی آینده» در روزهای ۱۳ تا ۱۵ ماه می ۲۰۲۴ در شهر دبی، امارات متحده عربی برگزار شد. این ابتکار جهانی، ذینفعان مرتبط با سیستم‌های غذایی را گرد هم آورد تا دانش خود را به اشتراک بگذارند، زمینه‌های همکاری را تسهیل کنند، راه‌حل‌های نوآورانه در زمینه فناوری غذا را گسترش دهند، همکاری‌های عمیق‌تری برقرار کنند و حرکت به سمت نوآوری در سیستم‌های غذایی را در سطح جهان تسریع بخشند. این رویداد مهم با همکاری مجمع جهانی اقتصاد و ابتکارات جهانی محمد بن راشد آل مکتوم برگزار شد.

چگونگی مشارکت در این ابتکار

این ابتکار جهانی در سطح گسترده به مشارکت‌های باکیفیت و تعهدات بلندمدت از سوی تمامی ذینفعان وابسته است.
تا ماه مه ۲۰۲۴، بیش از ۲۰۰ عضو از ۲۶ کشور به شبکه نوآوران غذا (FIN) پیوسته‌اند. شرکای اصلی این ابتکار عبارتند از:

• برنامه جهانی غذا
• اتحاد برای تنوع زیستی بین‌المللی و سیات (CIAT)
• آسیای در حال رشد
• صندوق اروپایی برای نوآوری‌های فناوری در بخش مواد غذایی (EIT Food)
• مسترکارت
• مایکروسافت
• پپسی‌کو
• آنهوزر-بوش این‌بِو
• بایر
• اوپال (شرکت تولید‌کننده مواد شیمیایی کشاورزی)
• شرکت آلفلد (تولیدکننده گوشت کشت‌شده)
• شرکت یوپیلد (تولیدکننده کره گیاهی)
• القابضة الضحراء (شرکت کشاورزی مستقر در امارات)
• شرکت خرده‌فروشی ماجد الفطیم
• دره غذایی هلند
• ائتلاف برای آب و هوای پایدار (AIM4C)
• سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)
• دانشگاه واگنینگن
• وزارت کشاورزی و توسعه روستایی ویتنام
• ایالت مادیا پرادش هندوستان
• اتحاد برای انقلاب سبز در آفریقا (AGRA)
• گروه مشاوره بوستون (BCG)

و همچنین چندین شرکت نوآور دیگر مانند:

• Aleph Farms
• Avant Meats
• Boomitra
• Digital Green
• Skymet Weathers.

نکات برجسته مقاله

• سامانه‌های جهانی غذا با فشارهای فزاینده‌ای ناشی از تغییرات آب و هوایی ناپایدار، مسائل ژئوپلیتیکی و افزایش هزینه‌ها مواجه هستند.
• حدود ۴۰ درصد از زمین‌های قابل کشت تخریب شده‌اند، ۲ میلیارد نفر از سوء تغذیه رنج می‌برند، در حالی که ۳۳ درصد از غذای تولیدی برای مصرف انسان، یا از بین می‌رود یا به هدر می‌رود و این چالش جهانیِ اطمینان از امنیت غذایی در جهان را تشدید می‌کند.
• این فشارها خواستار اقدام فوری، راه‌حل‌های نوآورانه و همکاری بی‌سابقه‌ای هستند. ابتکار جهانی «قطب‌های نوآوری غذا» پاسخی به این نیاز است.
• این ابتکار به رهبری شش قطب‌ ملی و یک شبکه‌ی نوآوران غذا، با هدف تسریع توسعه‌ی فناوری و نوآوری‌های متناسب با هدف، برای تضمین آینده‌ای مثبت برای غذا فعالیت می‌کند.
• این ابتکار توسط مجمع جهانی اقتصاد و با حمایت گروهی متنوع از سازمان‌ها از جمله دولت هلند، ابتکارات جهانی محمد بن راشد آل مکتوم، امارات متحده عربی و بنیاد بیل و ملیندا گیتس به پیش رانده شده است.

---

[1] کشاورزی دایروی (Circular Agriculture) یک سیستم کشاورزی پایدار است که بر کاهش ضایعات، استفاده مجدد از منابع و بازیافت مواد تمرکز دارد. این نوع کشاورزی با تقلید از چرخه‌های طبیعی، به دنبال ایجاد یک سیستم کشاورزی خودکفا و سازگار با محیط زیست است.
کشاورزی دایروی یک رویکرد نوین و امیدوارکننده برای ایجاد یک سیستم کشاورزی پایدار و سازگار با محیط زیست است. با استفاده از این روش‌ها، می‌توانیم به تولید غذای سالم و مغذی برای نسل‌های آینده بدون آسیب رساندن به سیاره زمین دست پیدا کنیم.